Samoocena to umiejętność właściwej oceny samych siebie, znajomość swoich zalet i wad. Najczęściej budujemy ją poprzez porównywanie się z innymi osobami, co nie zawsze przynosi dobry efekt.
Na jej tworzenie wpływają także oceny i wymagania stawiane  nam przez innych ludzi.

Nie od dziś wiadomo, że gdy nasza samoocena jest wyższa, to czujemy się lepiej sami ze sobą, jesteśmy bardziej odporni na przydarzające się nam niepowodzenia, potrafimy wybaczyć sobie popełniane błędy, nie tracąc przy tym wiary we własne możliwości. Ochoczo podejmujemy nowe wyzwania, mamy także łatwość w budowaniu relacji społecznych. Umiemy również zauważyć i docenić innych ludzi oraz ich sukcesy.

Zdarzają się jednak osoby, u których możemy zaobserwować zbyt wysoką samoocenę. Tacy ludzie bywają aroganccy, wywyższają się, poniżają innych, przypisują sobie cechy, których w rzeczywistości nie posiadają, przechwalają się. Często możemy opisać ich jako „uważając się za lepszych”. Warto jednak pamiętać, że osoby te mają także pewne trudności, np. jeśli doświadczą porażki, to ciężko im ją znieść, nie zawsze są lubiani przez innych.

Spotykamy również w swoim życiu ludzi, którzy nie wierzą w siebie, nie potrafią znaleźć swoich pozytywnych cech. W sytuacji, w której coś osiągną najczęściej przypisują to „szczęściu/losowi” (a nie własnym umiejętnościom).  Nie potrafią przyjmować komplementów, dbać o swoje potrzeby (np. dużą trudność sprawia im powiedzenie, że coś im się nie podoba, że czegoś nie chcą). Nie podejmują nowych wyzwań, gdyż już na starcie zakładają, że „na pewno nie dadzą sobie rady”. W konsekwencji albo wycofują się i unikają nowych sytuacji, albo udają bardzo pewnych siebie, często zachowując się w sposób nieakceptowany społecznie (np. stosują przemoc wobec słabszych).

Co więc zrobić, żeby wypracować realną, ale dobrą samoocenę?
Kluczem  do tego zadania jest refleksja nad samym sobą (w szczególności nad posiadanymi mocnymi stronami) oraz skonfrontowanie swojej opinii o sobie ze zdaniem innych osób.
Możecie w tym celu wykorzystać poniższą kartę pracy.

Opracowała: Magdalena Florczak - psycholog